Canis canem non est, Ο σκύλος σκύλο δεν τρώει | Μπάμπης Καραλής
Ενδεχομένως ο λόγος ύπαρξης των καταστροφών στον κόσμο να είναι η παραγωγή τέχνης. Αντίστοιχα τα εκ προοιμίου ναυάγια μπορεί να μην εξαλείφονται, ευχόμαστε όμως να μην καταλήγουν στην ακρότητα της ανθρωποφαγίας, έχοντας την ηθική διάσταση της μνήμης, βακτηρία στη θυέστεια φρίκη.
Ο Μπάμπης Καραλής με την εγκατάστασή του αποτίει φόρο τιμής στον Théodore Géricault και αναφέρεται στον διάσημο πίνακά του 'Le Radeau de la Méduse' (18181819), που είναι μια οριοθετημένη έκταση αποβλήτων του Θεού και ένα πεδίο θριάμβου της δύναμης επί της ηθικής. Ο Καραλής δεν προσπαθεί να εικονογραφήσει τον ιστορικό, αλλά αναπαριστά τον βιωμένο χρόνο, στις ρωγμές του οποίου η σχεδία του καταβυθίζεται. Κατασκευασμένη από τραβέρσες σιδηροδρομικών γραμμών, ανεστραμμένη πάνω σε μια θάλασσα από ξερά ψωμιά είναι προορισμένη να ναυαγήσει, όχι από το βάρος των τρεισήμισι τόνων της, αλλά από το ειδικό βάρος ενός ξύλου που δεν μπορεί να επιπλεύσει. Θέτει έτσι τα όρια του προσωπικού ναυαγίου όταν στον συμπαρομαρτούντα χώρο περιπλέουν η μνήμη του κατακλυσμού, η ελκτική γοητεία του κανιβαλισμού, η διαχείριση της τροφής, ο χειρισμός του άλλου.
Η εγκατάσταση "Canis canem non est", "Ο σκύλος σκύλο δεν τρώει"
Εγκατάσταση διαστάσεων 9,50 x 3,40 μ βάρους 3,5 τόνων σε κάτοψη περίπου 90 τμ. Αποτελείται από ειδικά επεξεργασμένη τροπική ξυλεία που χρησιμοποιείται στις σιδηροδρομικές ράγες. Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτής της ξυλείας είναι ότι έχει μεγάλο ειδικό βάρος και δεν επιπλέει.
Στην εγκατάσταση δεσπόζει μια μεγάλη ξύλινη κατασκευή που θυμίζει σχεδία επάνω σε μια επιφάνεια από 8000 φέτες φρυγανισμένου ψωμιού. Η ιδέα του έργου προκύπτει από τη βιωματική εικόνα του καλλιτέχνη που γεννήθηκε μακριά από τη θάλασσα στα βουνά της Ηπείρου στη Βόρειο Ελλάδα. Το έργο του Ζερικώ με το δράμα των ναυαγών του πλοίου «Μέδουσα» με την τραγική περιπέτεια και τη διάσωση κάποιων από αυτούς αποτελεί το σημείο αναφοράς του έργου του Μπάμπη Καραλή. Οι ναυαγοί πάνω στη σχεδία επιβίωσαν αρχικά με ένα μικρό απόθεμα γαλέτας και όταν τελείωσε άρχισαν πάνω στην απελπισία τους να τρώγονται μεταξύ τους. Η πράξη αυτή του κανιβαλισμού μεγιστοποίησε το δράμα των ναυαγών. Στην εγκατάσταση canis canem non est ο Μπάμπης Καραλής φροντίζει η σχεδία να βρίσκεται μέσα σε μια θάλασσα από ψωμί για να αποτρέψει την ανθρωποφαγία.
Το έργο είναι σχεδιασμένο αρκετά χρόνια πριν και μπόρεσε να υλοποιηθεί μόνο όταν η αίτηση του στον οργανισμό Σιδηροδρόμων για να αγοράσει την μεταχειρισμένη ξυλεία των τρένων έγινε αποδεκτή. Δεν ήταν πρόθεση του καλλιτέχνη να σχολιάσει την επικαιρότητα και δεν ήταν αυτό το θέμα του. Συνειρμικά ωστόσο ο θεατής αναπόφευκτα ερμηνεύει το έργο με τα δικά του βιώματα που δεν είναι άλλα από τις εκατοντάδες σχεδίες με τους δυστυχισμένους που διασχίζουν τις θάλασσες για να βρουν ένα καλύτερο μέλλον. Μόνο που η σχεδία του Μπάμπη Καραλή λόγω του μεγάλου ειδικού βάρους του ξύλου πρόκειται εκ προοιμίου να βυθιστεί, όπως ακριβώς και οι σύγχρονες σχεδίες των προσφύγων είναι σχεδιασμένες να συνοδεύσουν τους επιβαίνοντες στον υγρό τους τάφο.
Το έργο με τη σχεδία και τη θάλασσα από φρυγανισμένο ψωμί καλύπτει σχεδόν όλες τις αισθήσεις: όραση, ακοή (από το θόρυβο των θρυμματισμένων φρυγανιών κάτω από τα πόδια των θεατών), όσφρηση (από τη μυρωδιά του ψημένου ψωμιού σε συνδυασμό με τη χαρακτηριστική μυρωδιά των χημικών συντήρησης του ξύλου). canis canem non est: Ο σκύλος σκύλο δεν τρώει. Η σύμπτωση και οι περιστάσεις έκαναν το έργο αυτό πιο επίκαιρο παρά ποτέ.
Εγκαίνια: Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου, 2016
Διάρκεια: 3.2 – 12.3.2016
Ώρες: Τρίτη – Παρασκευή 17:00 – 21:00, Σάββατο 13:00 – 16:00
CHEAPART
Α. Μεταξά 25, 10681 Αθήνα
